Wegwijzer voor de beginner

We willen zo graag een ezel

Dat krijgen heel wat ouders van hun kinderen te horen. Het lijkt zo leuk, maar is het voor de ezel ook leuk? Nee, want een ezel alleen verveelt zich als u hem niet dagelijks langdurig bezig houdt. Ezels zijn sociale dieren en dat brengt met zich mee, dat men eigenlijk direct moet besluiten twee ezels te nemen.

Het kopen van een ezel kost niet veel geld. En denk nu niet, omdat u gehoord hebt dat een ezel een sober dier is, dat een ezel weinig eet, bijna niets kost in onderhoud, want dan heeft u het mis. De kosten voor voedsel, ontwormingskuren, vaccinaties. hoefsmid en dierenarts kunnen behoorlijk oplopen. Bent u bereid dat voor uw ezel, jaar in jaar uit, uit te geven?.

Ezels zijn prettige dieren en het is fijn om met ze op te trekken, maar heeft u eraan gedacht dat dit consequenties met zich mee brengt? Een ezel kan wel 40 jaar leven, dus als u op vakantie gaat en gewend bent weekenden elders door te brengen, dan moet u er voor zorgen dat er iemand is die op uw ezel past.

Elk dier kost geld en als u er dat niet voor over heeft, moet u niet aan een huisdier, dus ook niet aan een ezel, beginnen. Als u het de moeite waard vindt om uw leven aan te passen aan de ezel, dan kunt u de beslissing nemen en tot aanschaf overgaan.

En heeft u ook aan de milieu-regels gedacht waarmee u door het houden van landhouwhuisdieren te maken krijgt, bijv. de mest-opslag?
Een ezel is, net als een paard, een rund, een schaap en een geit, een landbouwhuisdier. Twijfels u aan iets, vraag dan bij uw gemeente hoe het precies zit met wettelijke regels en verordeningen. Is dat ook allemaal in orde dan staat er eigenlijk niets meer in de weg om eindelijk de wens in vervulling te laten gaan.

Ho, ho, we zijn er nog niet. Heeft u buren? Bespreek dan met uw buren wat u van plan bent. Het gebalk van een ezel kan een ezelbezitter als muziek in de oren klinken, maar uw buren kunnen het wel afgrijselijk vinden. Als daardoor een burenruzie wordt veroorzaakt, dan zou het kunnen gebeuren dat u uw ezel weg moet doen.
Maar we zijn er nog niet! De stal van de ezel is nog niet klaar en is er wel genoeg uitloop buiten? Een ezel moet een weide tot zijn beschikking hebben van minstens 1500 m2 en daar moet een stal op staan om te schuilen. Een ezel is goed bestand tegen kou, maar niet tegen regen en vochtigheid. Als u aan uw huis een ruimte hebt van minimaal 12 m2. dan kunt u dat ook inrichten als ezelstal. Een garage is echter geen ezelstal!

Een ezel rolt graag. Soms rolt hij helemaal over de rug met uitgestrekte benen en staat dan op vanuit een andere positie dan waarin hij is gaan liggen. Als er te weinig ruimte is, kan dat ongelukken veroorzaken De vloer van een ezelstal kan het best gemaakt worden van ruw beton. indien mogelijk brengt u in de stal een automatische drinkbak aan. dat scheelt emmers water slepen. Is er geen waterleiding, dan hangt u aan de stalmuur een ketting met musketonhaak, waaraan u een emmer ophangt. Zorg ervoor dat de emmer bijna op de grond hangt en de ezel dus niet met zijn hoofd achter het hengsel van de emmer klem kan komen te staan. Controleer de wanden of er geen uitsteeksels bijvoorbeeld spijkers, zitten, waaraan de ezel zich kan bezeren.

De ruif voor het hooi moet niet te hoog hangen, anders krijgen de ezels stof in hun ogen en dat veroorzaakt irritatie. Aan de muur, buiten de stal, bevestigt u enkele ringen, waaraan u de ezels kunt aanbinden als u de hoeven wilt schoonmaken.
Het terrein waarop de ezels lopen dient goed afgerasterd te zijn.

Prikkeldraad is uit den boze!

Dieren kunnen zich daar ernstig aan bezeren. Gaas of houten hekken voldoen zeer goed. evenals schrikdraad. Ezels hebben de neiging ‘buiten de deur’ te willen eten. Het gras achter de afrastering is aantrekkelijk en daarom gaan ze hangen op liet gaas, dus zorg ervoor dat alles stevig is. Nog wat balen hooi en stro kopen en dan is alles klaar. Nu de ezels nog.

Knagen aan het hout

hek met schrikdraad, de  oplossing tegen het hangen over het hek én tegen knagen

Waar kopen we ezels?

Het beste is twee ezels aan te schaffen. Waarom? Een ezel is een kuddedier. Een hond ziet zijn baas als roedelgenoot. Een ezel ziet dat totaal anders. Voor hem is de baas iemand die zijn eten op tijd (!)brengt en die af en toe leuke dingen met hem doet. (bijv. borstelen, wandelen etc.) Een ezel houdt ervan om gezelschap te hebben van een soortgenoot. Heeft u reeds een pony of wat geiten dan kan dat ook wel, maar als de ezel zou mogen beslissen, dan zou hij een soortgenoot kiezen, en langoor dus.

Het is af te raden om een jonge ezelin en een jonge ezelhengst te kopen, tenzij de ezelhengst gecastreerd wordt/is. Een ezelin mag pas op driejarige leeftijd, beter nog op vierjarige leeftijd, gedekt worden. Dat wil dus zeggen dat elke keer als uw ezelin hengstig wordt. u de hengst op moet sluiten. Dat is eigenlijk onbegonnen werk. Ten eerste moet u zorgvuldig een agenda bijhouden wanneer uw ezelin hengstig wordt, ten tweede kan de opgesloten hengst behoorlijk tekeer gaan als er een hengstige ezelin in de buurt is.

Als u alleen deze ezels hebt, kan het opsluiten van de hengst voor beide behoorlijk frustrerend zijn, omdat ze hun maatje missen.
Twee merries aanschaffen is ook een mogelijkheid. Houd er rekening mee dat sommige merries behoorlijk lastig kunnen zijn wanneer ze hengstig zijn Ze balken veel en vaak zeer luidruchtig.
Sommige ezelinnen bespringen andere als die hengstig zijn. Tijdens het wandelen of rijden zijn ze dan soms zeer onhandelbaar. Bedenk wel dat dit elke drie weken terugkomt!

Met een merrie heeft u wel de mogelijkheid een keer een veulen te fokken. Wanneer u hij voorbaat weet dat u het veulen kunt behouden, bijv. als uw terrein groot genoeg is, dan is er niets aan de hand. Staat het echter vast dat u het veulen moet verkopen, bedenk dan van te voren vat dit inhoudt. U zult een goed tehuis voor liet veulen moeten vinden. Let wel: een goed tehuis! Ik neem aan dat u niet wilt dat uw veulen via een veehandelaar op een veemarkt terecht komt, om nog maar te zwijgen over de vreselijke paarden- en ezeltransporten. Herinnert u zich nog die afgrijselijke Tv-beelden?
De meest ideale oplossing is twee gecastreerde ezelhengsten.

Wanneer u een fokker kunt vinden die twee hengstjes te koop heeft, dan zou  dat geweldig zijn. De twee dieren zijn dan immers aan elkaar gewend. Mocht dat niet het geval zijn, dan is dat niet erg. Wanneer u de beide dieren op dezelfde dag bij hun fokker haalt, dan komen beide dieren tegelijk op vreemd terrein. De twee wennen dan ook wel aan elkaar.

U kunt de fokker vragen of hij de dierenarts wil vragen de hengstjes te castreren. (Vanzelfsprekend moet u de dierenartskosten betalen in dat geval). Na de operatie kunnen de hengstjes, die nu oen of kluns heten, bij hun moeder nog de nodige troost vinden, voordat ze naar hun nieuwe adres gaan.

Op deze website staat altijd een Evenementenkalender, waarin ook de ezeldagen staan vermeld. Ga eens kijken op zo’n ezeldag. U kunt dan zien wat een groot aantal verschillende ezels er zijn: bruine en zwarte ezels, grijze ezels met een Andreaskruis, witte ezels en gevlekte ezels. U kunt eens een praatje gaan maken met de diverse ezelbezitters. Als u precies weet wat uw wensen zijn, kunt u gericht vragen stellen, bijv. over de aanschafprijs en hoe oud de ezel is als hij verkocht wordt

U moet beslist geen ezel op de markt kopen. Laat u niet vermurwen omdat een ezel er zo zielig hij staat op de markt. Het is inderdaad treurig, maar een beginner is meestal niet in staat uit te maken om zo’n zielig dier nog te redden of alleen maar grote teleurstellingen veroorzaakt. Koop bij een betrouwbare fokker, die het dier kent, of neem een dier van een lid van de vereniging over.
Heeft u
geen haast om per sé nu al ezels te willen, maar wilt u dat in de toekomst wel, neem dan eens contact op met de secretaris van de vereniging De Ezelvriend.

Laatste voorbereidingen voordat de ezel komt

In dit hoofdstuk hebben we het over de laatste voorbereidingen die getroffen dienen te worden voor de komst van de ezels. Het maakt verschil uit of u een veulen of een volwassen ezel(in) aanschaft. Allereerst ga ik in op de komst van een jong dier.

Wanneer u bij de fokker uw veulen nog eens wilt bewonderen, maak dan van tevoren een afspraak en maak een lijstje van wat u nog allemaal wilt weten. Vergeet vooral niet uw fototoestel mee te nemen. Het is zo leuk om later nog eens te bekijken hoe uw ezel er als veulen uitzag.

Vraag aan de fokker of hij eens demonstreert hoe de hoeven van een ezel schoongemaakt moeten worden. Dat lijkt in het begin een eenvoudige klus en dat is het in feite ook, maar als u het voor de eerste keer moet doen, valt het niet mee, want hoe krijg je het voor elkaar dat een ezel zijn voet optilt?

Zelf praat ik eenvoudige woorden op kalme toon, als er door de ezel direct geluisterd moet worden, bijv. voetje, wachten, lopen, rustig, goed zo. Vraag aan de fokker of het veulen gewend is aan een halster. Een speciaal ezelhalster is niet in de handel, maar wellicht kan de fokker u een maat opgeven; meestal past een ponyhalster goed. Vraag aan uw fokker hoe het zit met de vaccinaties en het vaccinatieboekje. Als het goed is, heeft een fokker van elk dier een vaccinatieboekje, waarin vermeld staat wat liet veulen aan vaccinaties heeft gehad. De dierenarts die de injecties verzorgt, verstrekt het boekje en noteert daarin wat er wanneer is gebeurd.

Een ezel dient elk jaar ingeënt te worden tegen griep, tetanus en rhino-pneumonie; een vorm neus- en longontsteking. Vergeet deze vaccinaties nooit, want in ons vochtige klimaat kunnen ezels gauw een flinke longontsteking oplopen. Het is handig om op de laatste bladzijde van de kalender te vermelden, wanneer uw ezels ingeënt moeten worden volgend jaar. Bij vernieuwing van de kalender kunt u het meteen op de goede datum noteren. Dan hoeft u niet steeds in het boekje te kijken.

Wanneer u een volwassen ezel heeft gekocht, doet u er goed aan met de vorige eigenaar te praten over wat voor dingen de ezel heeft geleerd en aan wat voor dingen het dier is gewend. U kunt meteen vragen wanneer de ezel zijn laatste wormkuur heeft gehad. Ezels dienen minimaal drie keer per jaar ontwormd te worden. Vergeet niet het vaccinatieboekje te vragen.

Voordat de ezel definitief komt controleren we nog even de stal. Kan de ezel echt niet hij de waterleidingen of elektriciteitsdraden komen? Zie verder deel 1 van deze serie.

In de ezelstal moet nog een liksteen worden opgehangen. De functie van de liksteen is. dat het voorziet in de mineralenbehoefte van de ezel. De ezel kan er aan likken wanneer hij wil. Een liksteen kan men kopen in een winkel met paardenartikelen. Een liksteen plaatst u in een liksteenhouder, die u op ezelooghoogte aan de muur bevestigt. Ook kan men de liksteen aan een touw (niet van plastic) ophangen, maar mijn ervaring is dat een liksteen dan snel breekt. U kunt dan meteen een hoevenkrabber kopen

De ezel komt

Als de tijd aanbreekt dat het veulen hij de moeder weg kan, dan laat u het veulen op een zaterdagmorgen komen. U hebt dan het hele weekend de tijd om aandacht aan hem te besteden en te controleren of alles goed gaat. De dag voordat de ezel komt strooit u in de ezelstal een dikke laag stro en u koopt wortelen. Bedenk wel, dat een veulen, dat zo hij zijn moeder vandaag komt, zich helemaal niet gelukkig voelt hij zijn nieuwe baas. Daarom is het ook beter dat er twee veulens tegelijk komen. Ze hebben dan gezelschap en wat troost aan elkaar.

Houdt de dieren de eerste dagen op stal. Als ze u niet kennen, lukt het nooit om ze weer uit het weiland te krijgen. Ze moeten tam worden en dan pas voor het eerst met een halster naar buiten.Op stal heeft het veulen geen halster om. Dit is helemaal niet nodig. Wanneer u een wandelingetje in liet weiland wilt maken, doet u een halster om en houdt hem vast.Na de wandeling neemt u ze weer mee naar binnen. Zo leren ze dat het prettig is om weer naar binnen te gaan. Daarom is het belangrijk dat een fokker het veulen aan een halster went.

De tweede dag kunt u proberen de hoeven te reinigen. We doen alles rustig aan en u vertelt aan het veulen wat er gaat gebeuren. Bijvoorbeeld ‘voetje’, tegelijk tilt u de voet van het veulen op. Na enige oefening tilt het veulen, als u ‘voetje’ zegt, zijn voet spontaan op.

Wanneer een volwassen ezel bij u zijn intrede doet, doet u er goed aan met de vorige eigenaar te bespreken wat voor dingen de ezel heeft geleerd en aan wat voor dingen hete dier gewendis.

Laat de nieuwe ezel niet alleen direct in de wei, want hij kan best proberen op zoek te gaan naar zijn vroegere gezelschap. Een ontsnapte ezel is niet vlug te vangen!

Wen de ezel stukjes wortel uit de hand te eten. Als hij u ziet aankomen, komt hij misschien niet naar u toe, maar wel naar de hand met een stukje wortel.

Als u al enkele ezels hebt is het voor de nieuwkomer gemakkelijker zich hij de groep aan te sluiten, zelfs al gaat dat aanvankelijk gepaard met rangordegevechten. Uiteindelijk moet iedere ezel zijn plaats weten in de groep.
In het geval dat u al één of meerdere paarden of pony’s heeft is het raad-zaam met voorzichtigheid te werk te gaan. Ezels die geen paarden kennen kunnen bang zijn en proberen te vluchten. Paarden die geen ezels gewend zijn, zijn soms agressief. Jaren geleden had een kennis in zijn paardentrailer een ezel voor ons vervoerd. Zijn eigen paard weigerde daarna de bekende trailer in te gaan omdat het paard de ezellucht rook.

Het beste is de paarden en ezels aanvankelijk in twee, door een hek gescheiden, weilanden aan elkaar te laten wennen. Als men een stal met meerdere boxen heeft, is dat ook een goede mogelijkheid. Na enige tijd kunnen ze best samen in de wei. In de regel wordt de vrede snel getekend.

Overhaast in de omgang met dieren nooit iets, maar geef uw ogen de kost en speel in op uw waarnemingen. Dat geldt niet alleen voor de eerste dagen, maar dat is altijd van belang.

Geef niet te veel en vooral geen vers brood. Brood is krachtvoer. Een ezel die niet werkt. heeft dat helemaal niet nodig. De ezel wordt er dik van. Als beloning zijn wortelen daarom veel geschikter.

Praat tijdens het wortelgeven met uw ezel. Al zegt u de grootste onzin, dat is niet erg, want ezels vertellen liet nooit aan een ander door. Het praten bevordert het leren kennen van de stem van de baas. Als u de ezel roept doe dat dan op dezelfde aardige toon en niet boos brullend als de ezel niet onmiddellijk komt.

Het is onmogelijk een recept te geven voor alle voorkomend situaties. Elk weiland, elke stal, iedere ezel is anders.
Met deze artikelenreeks wil ik u graag op weg helpen, maar eigen inzicht is voor de toepassing in de praktijk onontbeerlijk.

Heel veel plezier met uw ezel(s). Heeft u vragen of wilt u eens lezen hoe anderen met hun ezel omgaan, bezoek dan ook eens ons forum